ABD’de Donald Trump ve Joe Biden’ın yarıştığı başkanlık seçiminde oylar sayılıyor. Şu ana kadar açılan sandıklara göre Trump 213 delegeye ulaşırken, rakibi Biden 238 delege kazandı.
ABD halkı 59. başkanlık seçimi için sandık başına gitti. Seçimlerinde 538 delegenin yarıdan bir fazlası olan 270 delegeye ulaşan isim başkanlık seçimini kazanıyor. Şu ana kadar açılan sandıklarda Trump 213, Biden 238 delegeye ulaştı. Biden’ın oy oranı yüzde 49.8, Trump’ın oy oranı ise yüzde 48.6. Kritik sayılan eyaletlerde ise şu ana kadar sayılan oylara göre Arizona ve Wisconsin’de Demokrat aday Joe Biden önde. Florida, Georgia, Michigan, Kuzey Karolina, Pennsylvania’da ise Cumhuriyetçi aday Trump önde. Şu ana kadar Senato’da Demokratlar ile Cumhuriyetçiler 47’şer sandalye kazandı.
TRUMP “KAZANDIK” AÇIKLAMASI YAPTI
Trump oylar sayılıyorken Beyaz Saray’da düzenlediği basın toplantısında seçimlerde kritik eyaletlerin tümünde kazanmaya çok yakın olduklarını kaydederek, “Büyük bir kutlamaya hazırlanıyoruz” dedi. Trump, sayımın durdurulduğu Pennsylvania ile ilgili “Büyük bir farkla kazanıyoruz” dedi. Trump, başkanlık seçimlerini kazandığını iddia etti, seçimlerde usulsüzlük yapıldığını öne sürdü. Trump, kullanılan oyların sayımının durdurulmasını istediklerini ve seçimleri Yüksek Mahkeme’ye taşıyacaklarını söyledi.
Trump’ın açıklamalarından öne çıkanlar şunlar:
“Birçok insan oy gasp etmeye çalışıyor ama buna izin vermeyeceğiz. Eşime ve ekibime teşekkür ediyorum. Bize destek olan herkese teşekkürler. Tam da büyük kutlama için hazırlanıyorduk. Tam da bu anda bütün sonuçlar durduruldu. Kutlamaya başlamak için hazırdık. Seçime rekor sayıda katılım oldu vatandaşlarımızdan. Hiç beklenmemesine rağmen Florida’da büyük bir farkla kazandık.”
OHİO’YU DA TEKSAS’I DA FARKLI KAZANDIK”
“Ohio’yu da Teksas’ı da oy farkı ile kazandık. Ancak dahil etmiyorlar sayıma. Bizi yakalamaları imkan yok. Georgia’yı da kazandık”
“Pensilvanya’da öndeyiz. Gerçekten muazzam bir fark var. 690 bin oy önde götürüyoruz orada. Yakınından bile geçemezler.”
“Oyların yüzde 65’i sayıldı.”
“Teksas valisiyle görüştüm beni tebrik etti, kazandığımı söyledi. Tam hesaplamaları bitirmeseler de kazandığımızı biliyoruz.”
“O kadar iyi bir gece geçiriyoruz ki. Aradaki fark da fazla gerçekten”
“Ohio’ya bayılırım, neredeyse 400 küsür bin oyla kazandık”
“Kazanamayacaklarını biliyordu hadi dediler ki mahkemeye gidelim. Bir anda her şey durduruldu. Bu Amerikan halkına yapıla bir ihanettir. Ama biz bu seçimi kazandık. O yüzden şimdi hedefimiz seçimin bu ülkeni iyiliği için hukukun düzgünce ilerlemesini istiyoruz.”
“YÜKSEK MAHKEMEYE BAŞVURACAĞIZ”
“Bu seçimi kazandık. Şimdi tek yapılması gereken şey, seçimin dürüstlüğünün sağlanması. Ciddi bir hileden bahsediyorum. Yüksek Mahkeme’ye başvuracağız ve oy sayımının durdurulmasını talep edeceğiz. Kazanacağız ve bana sorarsanız zaten kazandık”
BIDEN’IN KAMPANYA DİREKTÖRÜNDEN TRUMP’IN AÇIKLAMASINA TEPKİ
Biden’ın 2020 Seçim Kampanyası Direktörü Jen O’Malley Dillon, Trump’ın “ABD Yüksek Mahkemesine gideceği ve oy kullanma işlemlerinin durdurulması talebinde bulunacağı” açıklamasını ve iddialarını “çok çirkin ve asılsız” olarak değerlendirdi. Biden’ın “Trump’la mücadele etmeye hazır hukuk ekibinin olduğunu” belirten Dillon, bu konuda da galip geleceklerini söyledi.
AÇIKLAMAYA TEPKİLER
Hala sayılmayı bekleyen milyonlarca oy pusulası varken Trump’ın açıklaması tepki çekti. Demokrat Parti New York Temsilciler Meclisi üyesi Alexandria Ocasio-Cortez Trump’ın açıklamasını “Donald Trump’ın erken zafer iddiaları meşru değil, tehlikeli ve otoriterce” diyerek eleştirdi.
New Jersey Valisi ve Trump’ın danışmanı Chris Christie, Trump’ın konuşmasını stratejik ve politik olarak yanlış bir karar olarak değerlendirdi. Pennsylvania Senatörü Rick Sentorum da açıklamadan “çok rahatsız olduğunu” söyleyerek usulsüzlük ifadesinin “yanlış” olduğunu söyledi.
NY TIMES: SEÇİM GÜNLERCE UZAYABİLİR
Sandıklar ülkedeki üç farklı saat dilimine göre 19.00 – 21.00 arasında (Türkiye saatiyle 03.00 – 05.00) kapandı ve sayım işlemleri başladı. ABD seçimlerinde pandemi nedeniyle posta ile kullanılan oylardaki büyük artışın, birçok önemli eyalette kesin sonuçların açıklanmasını geciktirmesi bekleniyor. Donald Trump şimdiden “Seçimin çalınmasına izin vermeyeceğiz” diyerek sorun çıkaracağının işaretlerini verirken New York Times gazetesi, “Tırnak yediren seçim günlerce uzayabilir” başlığıyla yayımladığı haberde, erken ve şahsen kullanılan oyların sayılması tamamlansa bile sayılmamış önemli sayıda oyun hala belirleyici olabileceğine dikkat çekti. Sonuç açısından iki önemli eyalet olan Michigan ve Pennsylvania oylarının sayılmasının birkaç gün sürebileceği belirtiliyor.
Trump’ın posta oylarının tamamının sayılmasına karşı çıkmasının nedeni ise daha çok Demokrat Parti seçmeninin posta ile oy kullandığının tahmin edilmesi. NY Times, “Bazı eyaletlerde Trump için yanıltıcı olumlu sonuçlar çıkabilir, takip eden günlerde posta oylarıyla birlikte durum Biden’ın lehine dönebilir” yorumu yaptı.
EYALETLERDE SON DURUM:
Associated Press’in (AP) açıkladığı resmi olmayan sonuçlara göre eyaletlerdeki delege sonuçları şöyle:
TRUMP’IN KAZANDIKLARI:
Cumhuriyetçi aday Donald Trump, Güney Carolina’da 9, Oklahoma’da 7, Alabama’da 9, Mississippi’de 6, West Virginia’da 5, Kentucky’de 8, Tennessee ve Indiana’da 11’er, Kuzey Dakota, Güney Dakota ve Wyoming’de 3, Nebraska’da 4, Louisiana’da 8, Arkansas’ta 6, Kansas’ta 6, Missouri’de 10, Utah’da 6, Texas’ta 38, Iowa’da 6, Idaho’da 4, Florida’dan 29, Montana’dan 3 ve Ohio’dan 18 delegeyi hanesine yazdırdı.
BIDEN’IN KAZANDIKLARI:
Demokrat aday Joe Biden, Washington DC’de 3, Vermont’ta 3, Illinois’te 20, Virginia’da 13, New Jersey’de 14, Delaware’de 3, Massachusetts’te 11, Maryland’da 10, New York’ta 29, Colorado’da 9, Connecticut’ta 7, Washington’da 12, New Hampshire ve Rhode Island’da 4’er, New Mexico’da 5, Oregon’da 7, California’da 55, Arizona’da 11, Maine’den 3, Hawaii’den 4, Minnesota’dan 10 ve Nebraska’dan 1 delegeyi aldı.
Böylece Trump, halen oy sayımı devam eden seçimlerde şu ana dek toplam 213 delegeye ulaşırken, rakibi Biden ise 238 delege kazandı.
DİJİTAL OYLARIN SAYIMINDA SON DURUM
- Arizona (11 delege) Biden 51,8 ile önde.
- Wisconsin (10 delege) Biden 49,3 ile önde.
- Georgia (16 delege) Trump 50,5 ile önde.
- Michigan (16 delege) Trump 52,9 ile önde.
- Kuzey Karolina (15 delege) Trump 50,1 ile önde.
- Pensilvanya (20 delege) Trump 55,7 ile önde.
- Florida (29 delege) Trump 51,2 ile önde.
- Ohio (18 delege) Trump 53,3 ile önde.
TEXAS’I TRUMP KAZANDI
Başkanlık seçimlerinde adaylar açısından kritik önem taşıyan Texas eyaletini Donald Trump kazandı. Resmi olmayan seçim sonuçlarına göre Trump, Texas’ta 38 delege kazanmış oldu.
KRİTİK FLORİDA VE OHİO EYALETLERİNİ TRUMP KAZANDI
Seçimlerde kritik önem taşıyan eyaletlerden Ohio’yu Cumhuriyetçi aday Donald Trump kazandı. Resmi olmayan seçim sonuçlara göre, Trump Ohio’da rakibi demokrat aday Joe Biden’ı geride bıraktı. Böylece Trump, Ohio’dan 18 delegeyi hanesine yazdırmış oldu.
Florida eyaletini de Cumhuriyetçi Parti adayı Donald Trump kazandı. Resmi olmayan sonuçlara göre ABD Başkanı Trump, Florida eyaletindeki oyların yaklaşık yüzde 51,3’ünü aldı. Halen oy sayımının devam ettiği eyalette toplam oyların yüzde 96’sı sayılırken, yüzde 51,3 oy oranına ulaşan Trump, yüzde 47,8 oy oranında kalan Biden’a üstünlük sağlayarak eyaletteki seçimleri kazandı. Bu sonuçla Biden’ı geride bırakan Trump, eyaletteki 29 delegeyi hanesine yazdırdı.
SAYIMLAR SÜRERKEN BIDEN VE TRUMP’TAN AÇIKLAMALAR
Oy sayımları devam ederken, ABD Başkan Adayı Joe Biden kısa bir konuşma yaptı. Sonuçlardan memnun olduklarını ifade eden Biden, “Oy sayımını beklemek için biraz daha vaktimiz var, kendimizi iyi hissediyoruz, bulunduğumuz noktadan gayet mutluyuz. Trump kendini seçimi kazanmış ilan edebilir diye söylemiştik, ancak biz Trump’ın değil, halkın sonuçlarını alacağız, lütfen inancınızı kaybetmeyin, bu seçimi kazanacağız.” ifadelerini kullandı.
Aynı dakikalarda Twitter hesabından bir paylaşımda bulunan Trump, “Büyük avantajımız var ama onlar (Demokratlar) seçimi bizden çalmaya çalışıyor. Buna izin vermeyeceğiz. Oylar sandıklar kapatıldıktan sonra kullanılmamalı.” Twitter ise Trump’ın paylaşımına işaret koyarak “Bir seçime ya da başka bir toplumsal sürece katılma konusunda yanlış yönlendiriyor olabilir” notunu ekledi.
Başka bir paylaşımında ise Trump, ilerleyen saatlerde bir açıklama yapacağını belirtti.
EN ÇOK DELEGEYE SAHİP CALIFORNIA’YI BIDEN KAZANDI
California’da ipi Demokratların başkan adayı Joe Biden göğüsledi. Resmi olmayan seçim sonuçlara göre, Biden California’da rakibi Donald Trump’ı geride bıraktı. Böylece Biden hanesine 55 delege yazdırmış oldu.
NEW YORK’TA KAZANAN BIDEN OLDU
Demokratların adayı Joe Biden, New York eyaletinde kazandı. Resmi olmayan seçim sonuçlarına göre, Biden, New York eyaletinde rakibi Cumhuriyetçi aday Donald Trump’ı geride bıraktı. Biden, New York’tan 29 delege kazanmış oldu.
OREGON VE WASHINGTON DA BIDEN’DA
7 delegeli Oregon ve 12 delegeli Washington’ı Demokratların adayı Joe Biden kazandı.
Demokrat aday Joe Biden, Rhode Island, Oregon, New Mexico ve New Hampshire eyaletlerini kazandı. Bu sonuçla Biden, New Hampshire ve Rhode Island’da 4’er, New Mexico’da 5 ve Oregon’da 7 delegeyi hanesine yazdırdı.
UTAH, KANSAS, MISSOURI DELEGELERİNİ TRUMP KAZANDI
Trump, Kansas’ta 6, Missouri’de 10 delege kazandı.Trump Utah eyaletini de alarak 6 delegeyi daha hanesine yazdırdı.
SENATO VE TEMSİLCİLER MECLİSİ
Başkanlık seçiminin yanı sıra Senato ve Temsilciler Meclisi seçiminde sandalye dağılımı belli olmaya başladı. Şu ana kadar Senato’da Demokratlar ile Cumhuriyetçiler 47’şer sandalye kazandı.
ABD’de başkanlık seçimiyle aynı zamanda yapılan Temsilciler Meclisinin tamamının ve 100 sandalyeli Senatodaki 35 sandalyenin değişeceği Kongre seçimleri de önemli yer tutuyor.
Kongre seçimleri, özellikle Trump ile Biden arasında ciddi kutuplaşma yaşayan Amerikan kamuoyu nezdinde başkanlık seçimleri kadar yankı uyandırmasa da ABD siyasetinde oldukça büyük bir öneme sahip. Zira Kongrenin hangi kanadının hangi parti tarafından kontrol edildiği, ABD başkanının çalışma alanını da önemli ölçüde belirliyor.
435 sandalyeli Temsilciler Meclisi üyeleri 2 yıllığına göreve gelirken, 100 sandalyeli Senato üyeleri ise 6 yıllığına seçiliyor.
Temsilciler Meclisinde hangi eyaletin ne kadar temsilcisi olacağı, eyaletlerdeki seçim bölgelerinin nüfus yoğunluğuna göre belirlenirken; Senatoda her eyaletin 2 senatörü bulunuyor.
POSTAYLA OY KULLANMA KAOSA NEDEN OLABİLİR
ABD’de esasen uzun zamandır var olan “posta yoluyla oy kullanma” yönteminin, salgın nedeniyle neredeyse seçmenlerin yüzde 70’ini kapsayacak şekilde genişletilmesinin, seçim sonuçlarının şekillenmesinde önemli rol oynaması bekleniyor.
Posta yoluyla oy kullanma sürecinde, bazı eyaletlerin 3 Kasım gününe kadar oy sayım sürecine başlayamaması ve Pennsylvania gibi kritik eyaletlerin seçim gününden sonra da gelen onaylı oyları kabul edecek olması ise süreci daha da karışık hale getiriyor.
100 MİLYONDAN FAZLA SEÇMEN “ERKEN OY” KULLANDI
Yakın tarihteki seçimlere bakıldığında sandığa gitme oranının yüzde 60’ı bulmadığı ABD’de, bu yıl sandık başında ya da posta yoluyla kullanılan erken oyların sayısındaki artış dikkati çekiyor.
Ülkede 100 milyondan fazla kişi halihazırda oyunu kullanmış bulunuyor. Posta yoluyla kullanılan oyların sayısı 65 milyona yaklaşırken, 35 milyondan fazla kişi de oy pusulalarını bu süreçte oluşturulan seçim sandıklarına elden bırakmayı tercih etti.
LATİN SEÇMENLERDEN REKOR KATILIM
ABD’de rekor sayıda Latin seçmenin bu seçimde oy kullandığı belirtiliyor. İlk verilere göre en az 8,6 milyon Latin kökenli ABD vatandaşı erken oy kullandı. ABD’de, özellikle kilit eyaletlerdeki Demokratlar ve ilerici aktivist gruplar, genç Latinleri harekete geçirmek için çalışma yürütüyorlardı.
Voto Latino’ya göre Arizona ve Teksas, Florida, Pennsylvania, Nevada ve Kuzey Carolina gibi diğer bölgelerde, Latin erken oyların yüzde 33’ü 2016’da oy kullanmayan seçmenlerden geldi.
SONUÇLARI TRUMP WASHİNGTON DC’DE, BİDEN DELAWARE’DE TAKİP EDİYOR
Cumhuriyetçi Aday Donald Trump gününün çoğunu Washington’da geçiriyor. Demokrat Aday Biden ise Pennsylvania mitinginin ardından seçim sonuçlarını izlemek üzere Delaware eyaletine geçti. Biden, kazanması durumunda halka hitabını buradaki Chase Center’dan yapacak
(Evrensel)