ABD’nin Ermeni Soykırımı’nı tanıması ardından Türkiye’de başlayan örgütlü inkar ve linç halinin çözüme katkı sağlamayacağını belirten Nor Zartonk üyesi Alex Kalk, “Barış içinde, kardeşçe yaşamak için soykırımlarla yüzleşmek önemli” dedi.
ABD Başkanı Joe Biden’ın 24 Nisan’da Ermeni Soykırımı’nı tanımasının yankıları devam ediyor. Kararın hukuki ve siyasi etkilerine ilişkin tartışmaları değerlendiren Nor Zartonk üyesi Alex Kalk, bir daha benzer acıların yaşanmaması için yüzleşmenin önemine dikkat çekti.
MÜCADELE DÜNYAYA YAYILDI
Ermeni halkının 106 yıldır yürüttüğü adalet mücadelesi ve yüzleşme talebinin Türkiye’de karşılığını bulmadığı gibi inkarın devam ettiğini söyleyen Kalk, soykırımla birlikte dünyanın dört bir tarafında dağılan halkın kuşaktan kuşağa adalet mücadelesini sürdürdüklerini söyledi. 20 yılda çok sayıda ülkenin soykırımı tanıdığını hatırlatan Kalk, “2016 yılında Almanya benzer bir karar almıştı. Çok önemliydi. Çünkü alınan kararda Alman imparatorluğunun da bu soykırımda suç ortağı olduğu ifade ediliyordu. Amerika’da da hemen hemen bütün eyalet meclislerinde kabul edilmişti. Fakat başkanlık ve senato düzeyinde böyle bir tanıma gerçekleşmemişti. Amerikan başkanının soykırım dememesi için Türkiye büyük bir lobi çalışması yürütüyordu. Uzun süredir süren bu lobi çabaları demek ki bu sene yetersiz kaldı” dedi.
‘FARKLI ÜLKELERİN TANIMASI HIZLANACAK’
Kalk, Biden’ın soykırım kelimesini kullandığı metinle önceki yıllarda hazırlanan metinler arasında soykırım kavramı dışında pek bir fark olmadığını söyleyerek, “Bu diplomatik anlamda Türkiye için bir yenilgi olarak nitelendirilebilir. Amerika, uluslararası diplomaside ve siyasette çok büyük etkisi olan bir ülke. Amerika başkanının bunu bir şekilde ifade etmesi peşi sıra farklı ülkelerin de bu tarz kararlar almasını hızlandıracaktır. Ama bilemiyoruz” ifadesinde bulundu.
Biden’in açıklaması ardından sosyal medyada linç ve tehdit kampanyalarının başlatıldığını belirten Kalk, bunun bir örneğinin de Ümit Özdağ’ın Halkların Demokratik Partisi (HDP) Milletvekili Garo Paylan’a yönelik tehditleri olduğunu söyledi. Tehditlerin bile başlı başına çelişkiyi ortaya koyduğunu ifade eden Kalk şöyle devam etti: “Biz soykırım yapmayız diyorsunuz ama bunu derken de ‘sizi keseriz, öldürürüz diyorsunuz’, hakaret ediyorsunuz. Saldırıyorsunuz. Dolayısıyla bu zaten kendi içinde çelişkili, mantıklı olmayan bir durum. ABD, Fransa, Almanya veya başka bir devlet başkanı bir kelime kullandı diye kendi ülkenizde yaşayan insanlara ‘sizi öldürürüz, gidin buradan’ diyebiliyorsanız ve böylesine nefret doluysanız, yüz yıl önce neler olduğunu tahmin etmek çok zor değil.”
Kararın uluslararası anlamda hukuki bir davaya dönüşmesini yakın gelecekte beklenmediğini söyleyen Kalk, “Bir taraftan da Biden’ın açıklamasına baktığınız zaman Türkiye’ye hiç yer vermiyor. Osmanlı diyor. Onu özenle çizmiş. İstanbul da demiyor, Konstantinapolis diyor. Dolayısıyla bir ayrım gözettiği ortada” diye konuştu.
ERMENİ MALLARININ AKIBETİ
Soykırım öncesinde Ermenilerin mallarını Amerikan ve Fransız şirketlerine sigortalattığını ve sonrasında zararının tazminine dair sonuç alamadıklarını söyleyen Kalk yaşanan sorunu şöyle dile getirdi: “Sigorta şirketi ortada hukuki bir dayanağı olmadığı için bir adım atmıyordu. Amerikan soykırımı tanıdığına göre mahkemelere başvurarak bakın ‘devlet soykırımı’ tanıyor diyebilirsiniz. Burada sigortalatılan şeylerin bedelinin ödenmesi gibi bir durum ortaya çıkabilir. Böyle bir çaba ve fikir olduğunu biliyoruz. Bunun da sonucunda şirketlerin Türkiye’de bu mallar üzerinden bir takım taleplerde bulunabileceği söyleniyor. Çok ilginç hikayeler var. Çankaya Köşkü, Ermeni Kasapyan ailesine ait. Amerika İncirlik üssünün bulunduğu arazi yine bir Ermeni’ye ait. Ama dava konusunda çok belirsizlik var.”
‘TÜRKİYE İÇİN DİPLOMATİK YENİLGİ’
Kararın siyasi etkilerinin önemli olduğunu kaydeden Kalk, şöyle devam etti: “Türkiye siyaseti açısından bu diplomatik anlamda büyük bir yenilgi. Türkiye’nin uluslararası kamuoyuna ne kadar geri kaldığının, ne kadar geri düştüğünün zayıfladığının bir göstergesi. Ama diğer devletler açısından çok bir şey değişeceğini sanmıyorum. Biden bazı siyasi ve farklı hesaplarla kararı açıkladı. Yoksa yüz yıldır bütün ülkeler, Ermenilerin başına neler geldiğini çok iyi biliyorlardı. Çıkarlarına böyle geldiği için, farklı hesaplarla görmezden geldiler.”
Ermeni, Kürt, Keldani ve bu topraklarda yaşayan halklara karşı inkar politikasının Türkiye’yi bir yere taşımayacağına söyleyen Kalk,“İstediğiniz kadar yoktur deyin, Kürt varsa vardır. Bütün dünya biliyor. Ermeni soykırımı da diğer soykırımlar da öyle. İstediğiniz kadar inkar edin bunu tarihten silemezsiniz. İnsanların hafızasından da insanlığın hafızasından da silemezsiniz, ancak kendinizi kandırırsınız. O da bir yere kadardır” ifadelerinde bulundu.
SOYKIRIMLA YÜZLEŞMEK
Türkiye’nin soykırım ile yüzleşmesinin çok önemli olduğunu belirten Kalk, yüzleşme olmadığı ve adalet sağlanmadığı sürece bu suçların tekrarlandığını kaydetti. Kalk, Hrant Dink ve Sevag Balıkçı’nın öldürülmelerini, Roboski katliamı ve son olarak Şengal üzerindeki operasyon tehditlerinin de bunun devamı olduğunu söyledi.
Yüzleşmenin halklar ve toplum bazında başlaması gerektiğine işaret eden Kalk,”Buradan çıkışı hesaplaşarak, yüzleşerek, o zamanki katillerden ve bu zihniyetin bugünkü sahiplerinden de hesap sorarak ve mücadele ederek gerçekleştirebiliriz. Barış içinde, kardeşçe yaşamak için soykırımlarla yüzleşmek önemli” dedi.
(MA)
