Diyarbakır’ın tarihi Sur ilçesinin Dabanoğlu ve Fatihpaşa mahallelerinde 5 yılı aşkın süredir uygulanan yasak kısmi olarak kalktı. Yasağın kalkmasıyla birlikte burada inşa edilen kent mimarisine yabancı, kimliksiz yapılar da gün yüzüne çıktı.
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Kültür Mirası Listesinde yer alan Diyarbakır’ın tarihi Sur ilçesinin Cevatpaşa, Fatihpaşa, Dabanoğlu, Hasırlı, Cemal Yılmaz ve Savaş mahalleleri, yaşanan çatışmalardan kaynaklı 2 Aralık 2015 tarihinde ilan edilen uzun süreli yasak kararı nedeniyle 5 yılı aşkın süredir girişlere kapalıydı. 2016’da Bakanlar Kurulu tarafından verilen ‘acele kamulaştırma’ kararıyla ilçenin yüzde 70’i yıkıldı. Tarihi kentte farklı inançlara ait kiliseler, camiler, konaklar, hamamlar gibi onlarca tarihi yapı da bu yasaya dayandırılarak yok edildi.
BİR KISIMDA YASAK KALKTI
Yasağın sürdüğü Fatihpaşa ve Dabanoğlu mahallesinin bir kısmı 15 Nisan’da açıldı. Fatihpaşa Mahallesinde bulunan Kurşunlu Camii çevresindeki alanda 5 yıl sonra yasak kalktı. Yasağın kalkmasıyla beraber Sur’un tarihsel dokusunun gördüğü zarar da gün yüzüne çıktı.
KİMLİKSİZ BİR KENTE DÖNÜŞTÜ
Yasağın kalktığı iki mahallede tescilli ve anıtsal yapıların yerine makine kesimi bazalt makyajlı yapılar inşa edildi. Özgün kent mimarisine yabancı, kimliksiz, güvenlik ve rant odaklı yapıların inşa edildiği Sur’un sokak dokusu da tamamen ortadan kaldırıldı.
Yeni yapılan konutların giriş kapılarına kamera sistemiyle donatılmış güvenlik sistemleri yerleştirildi. Sur’un etrafına çift şeritli asfalt yol döşenerek peyzaj çalışmaları yapıldı. Kurşunlu Cami önündeki meydana bakan alanda ise ticari işletmeler ve butik oteller inşa edildi.
KENDİ EVLERİNE BORÇLANARAK GİRDİLER
Söz konusu iki mahallede yasağın kalkmasıyla beraber burada daha önce mülk sahibi olan yurttaşlar, yeni inşa edilen yapılara yerleşmeye başladı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 450 bin ila 600 bin TL arasında değişen miktarlarda borçlandırılan yurttaşlara 155 konutun anahtar teslimi işlemi yapıldı.
Diyarbakır Valisi Münir Karaloğlu, inşası tamamlanan kısımları bölüm bölüm yurttaşların kullanımına açacaklarını duyurdu.
