HDP KAPATMA DAVASI HAKKINDA ORTAK AÇIKLAMA
Demokrasi ve insan haklarının korunması ve geliştirilmesi alanında faaliyet gösteren aşağıda imzası bulunan kuruluşlar, muhalefet partisi Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) kapatılmasıyla ilgili olarak Türkiye’de Anayasa Mahkemesi’nde devam eden davadan derin endişe duymaktadır. HDP, 15 Ekim 2012’de kuruldu ve o zamandan beri Türkiye’deki siyasi yaşamın hayati bir parçası oldu. Örgütlerimiz, yetkilileri Türkiye’de siyasi temsil hakkını desteklemeye ve siyasi partiler ve temsilcilerine karşı yürütülen her türlü yargılamanın, yasal olarak tanınan mahkemenin bağımsız ve tarafsızlığı ve savunma hakları dahil olmak üzere, adil yargılanma hakkı standartlarına uygun bir şekilde yürütülmesini sağlamaya davet etmektedir.
HDP’nin son yazılı ve sözlü savunmalarının ardından Anayasa Mahkemesi’nin kararını önümüzdeki aylarda açıklaması bekleniyor. Anayasa Mahkemesi, Cumhuriyet Başsavcılığının talebini uygun bulup, HDP’nin süresiz olarak veya bir süreliğine kapatılması veya hazine yardımından tamamen yoksun bırakılması talebini kabul ederse, HDP ortadan kalkacak. Cumhuriyet Başsavcılığına göre partinin kapatılmasını gerektirecek olaylardan sorumlu olduğu ileri sürülen temsilcileri de 5 yıl süreyle siyasi faaliyetten men edilecek.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, iddianameyi 7 Haziran 2021’de Anayasa Mahkemesi’ne gönderdi. İddianamede HDP’nin kapatılması ve aralarında HDP Eş Genel Başkanları Mithat Sancar ve Pervin Buldan’ın da bulunduğu 451 parti üyesinin 5 yıl boyunca siyasetten yasaklanması istendi. 69 partilinin söz ve eylemlerinin siyasi partinin kapatılma talebine dayanak teşkil ettiği belirtiliyor. İddianamede kurum olarak HDP’ye atfedilebilecek somut veya güvenilir hiçbir delil sunulmamıştır ve son seçimlere katılan seçmenlerin %10’undan fazlasının siyasi temsil hakkını ihlal edecek olan parti kapatma talebine dair bir gerekçe belirtilmemiştir.
HDP’nin Kasım 2021’de sunduğu ön savunmanın ardından Cumhuriyet Başsavcılığı esas hakkındaki görüşlerini Anayasa Mahkemesi’ne sundu ve mütalaa 20 Ocak 2022’de HDP’ye tebliğ edildi. Esas hakkındaki görüşler, savcılığın HDP’nin sunduğu ayrıntılı savunmayı dikkate aldığına dair herhangi bir belirti olmaksızın iddianamede yer alan iddia ve talepleri tekrarlıyor.
Yargılama, Türkiye’de demokrasi ve hukukun üstünlüğünün ciddi ölçüde gerilediği bir zeminde gerçekleşiyor. 2000’li yıllarda Avrupa Birliği’ne katılım sürecinin bir parçası olarak getirilen ve 1990’larda yaygın olan parti kapatmalarını zorlaştıran anayasa değişikliklerine rağmen, Anayasa Mahkemesi 2009’da HDP’nin öncüllerinden olan siyasi parti Demokratik Toplum Partisi’ni (DTP) kapattı. Türkiye, son yıllarda İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi tarafından Sözleşmeyi ihlal ettiği için defalarca kınandı. Buna DTP’nin kapatılması, HDP ve üyelerine ilişkin olan ve Mahkeme’nin başvurucular aleyhine başlatılan prosedürlerin başvurucuların Sözleşme kapsamındaki haklarını ihlal ettiğine dair kararlar verdiği davalar da dahildir. Türk hükümeti, İHAM kararlarına sürekli olarak uymadı ve bunun sonucu olarak 2 Şubat 2022’de Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi tarafından Türkiye aleyhine bir ihlal prosedürü başlatıldı.
İktidar partisi AKP ve müttefiki MHP sözcülerinin, HDP’nin kapatılmasını ve üyelerinin siyasetten men edilmesini talep eden yinelenen açıklamaları, hükümetin İHAM’ın yetkisini baltalama ve yargının diğer devlet güçlerinden bağımsızlığı ilkesine aykırı olarak Anayasa Mahkemesi dahil olmak üzere ulusal mahkemeler önündeki yargılamalara müdahale etme girişimine işaret ediyor.
Örgütlerimiz, Anayasa Mahkemesi kararının yargılananların hakları ve Türkiye’deki siyasi demokrasi üzerindeki etkisinden derin endişe duymaktadır. Anayasa Mahkemesi’ne, yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığı ilkesi ve savunma hakları dahil olmak üzere yargı sürecinin ulusal ve uluslararası adil yargılanma standartlarına tam olarak uygun olarak yürütülmesini sağlama çağrısında bulunuyoruz. Ayrıca Türk hükümetini, Mahkemenin kararını doğrudan veya dolaylı olarak etkilemekten kaçınarak yargının bağımsızlığına ve tarafsızlığına saygı duymaya ve Türkiye’de demokrasiye saygının, hukukun üstünlüğü ve insan haklarının ön koşulu olan siyasi temsil ve demokratik katılım haklarını korumaya çağırıyoruz.
– Afgan Kadınlara Destek İtalya Koordinasyonu (CISDA)
– Asya ve Pasifik Avukatları Konfederasyonu (COLAP)
– Amerikan Hukukçular Birliği (AAJ)
– Avrupa Demokrasi ve Dünya İnsan Hakları İçin Hukukçular Derneği (ELDH)
– Avrupalı Demokratik Avukatlar (AED)
– Bangladeş Demokratik Avukatlar Derneği (DLAB)
– Cumhuriyetçi Avukatlar Derneği, Almanya
– Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD)
– Demokratik Avukatlar Derneği, Almanya (VDJ)
– Demokratik Avukatlar Sendikası, Belçika (le SAD)
– Demokratik Avukatların Ulusal Derneği, (NADEL), Güney Afrika
– Demokrasi ve Uluslararası Hukuk Derneği (MAF-DAD)
– Demokrasi Üzerine Araştırma ve Detaylandırma Merkezi / Uluslararası Hukuki Müdahale Grubu (CRED/GIGI)
– Eskubideak, Bask Ülkesi
– Eşit Haklar İçin İzleme Derneği (ESHİD)
– Fransa Avukatlar Sendikası (SAF)
– Fırıncılar, Gıda ve Müttefik İşçiler Sendikası (BFAWU)
– Hak İnisiyatifi Derneği
– Haldane Sosyalist Hukukçular Derneği (UK)
– Halkın Hukuk Bürosu / Uluslararası
– Halkların Avukatlarının Ulusal Birliği, Filipinler (NUPL)
– Hindistan Avukatlar Derneği
– Hukuk Ekibi, İtalya
– İnsan Hakları Gündemi Derneği
– İnsan Hakları Derneği (İHD)
– İsviçreli Demokrat Avukatlar Derneği (DJS)
– İtalyan Demokratik Avukatlar
– Kadın Ağı, Italya (Jin Net)
– Katalan İnsan Haklarını Savunma Derneği (ACDDH) – Katalonya
– KültürForum TürkiyeAlmanya Derneği
– Özgürlükçü Avukatlar Derneği, (ALA), Madrid
– Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD)
– Rosa Kadın Derneği
– Sendikalar Genel Federasyonu (UK)
– Sivil Alan Araştırmaları Derneği
– Sosyal Hukuki Yardım Derneği, Hollanda
– Sosyal Politika, Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim Çalışmaları Derneği (SPoD)
– Toplulukların Kriminalize Edilmesine Karşı Kampanya Grubu(CAMPACC)
– Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV)
– Ukrayna Demokratik Avukatlar Derneği
– Ulaştırma Alanında Ücretli Çalışanlar Derneği
– Ulusal Hukukçular Birliği (ABD)
– Uluslararası Barolar Birliği İnsan Hakları Enstitüsü (IBAHRI)
– Uluslararası Demokratik Avukatlar Derneği (IADL)
– Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu (FIDH)
– Yaşam, Bellek, Özgürlük Derneği
31.03.2022
JOINT STATEMENT ON HDP CLOSURE CASE
The undersigned organisations, active in the field of democracy and human rights protection and promotion, are deeply concerned about the ongoing case before the Constitutional Court in Turkey regarding closure of the opposition party Peoples’ Democratic Party (HDP). HDP was founded on October 15, 2012 and has since been a vital part of political life in Turkey. Our organisations urge the authorities to uphold the right to political representation in Turkey, and to ensure that any proceedings against political parties and their representatives fully comply with international standards for a fair trial, including the right to an independent and impartial tribunal established by law and defence rights.
Following HDP’s final round of written and oral defences, the Constitutional Court is expected to announce its decision in the coming months. Should the Constitutional Court endorse the Chief Public Prosecutor’s request and rule in favour of its demand to close the HDP permanently or partially, or to completely deprive it of treasury aid, HDP will cease to exist. Its representatives who are allegedly responsible for the facts that – in the Chief Public Prosecutor’s opinion – would warrant the party’s dissolution will also be banned from political activity for 5 years.
The Chief Public Prosecutor’s Office of the Supreme Court of Appeals referred its indictment to the Constitutional Court on June 7, 2021. The indictment requested the dissolution of HDP and banning of 451 party members, including HDP Co-Chairs Mithat Sancar and Pervin Buldan, from politics for 5 years. The words and actions of 69 party members are stated to be the main ground of the demand for closure of the political party. No concrete or reliable evidence attributable to the HDP as an institution was presented in the indictment, and no justification was given for the request for the party’s dissolution, which would violate the right to political representation of over 10% of the voters in the last elections.
Following the preliminary defence presented by the HDP in November 2021, the Chief Public Prosecutor presented its views on the merits to the Constitutional Court, which were notified to the HDP on January 20, 2022. The views on the merits repeat the claims and demands contained in the indictment, without any indication that the Prosecutor’s office took notice of the detailed defence presented by the HDP.
The proceeding takes place against the backdrop of severe democratic and rule of law backsliding in Turkey. Despite constitutional amendments introduced as part of the European Union accession process in the 2000s that made party closures – common in the 1990s – more difficult, the Constitutional Court shut down the Party for a Democratic Society (DTP), a political party preceding the HDP, in 2009. Turkey has been repeatedly condemned in recent years by the European Court of Human Rights for violating the convention. This includes cases regarding the DTP’s closure, HDP and its members, where the Court found the procedures initiated against them to be in violation of the complainants’ rights under the Convention. The Turkish government has consistently failed to comply with ECtHR judgements, which warranted the launch of an infringement procedure against Turkey by the Council of Europe’s Committee of Ministers on February 2, 2022.
Repeated statements by ruling party AKP and its ally MHP’s spokespersons, calling for HDP’s closure and for its members to be banned from politics also point to an attempt by the government to undermine the ECtHR’s authority and interfere in proceedings before national courts, including the Constitutional Court, in breach of the principle of judicial independence from other State powers.
Our organisations are deeply concerned about the impact that the Constitutional Court’s decision could have on the defendants’ rights and on political democracy in Turkey. We call on the Constitutional Court to ensure that judicial proceedings take place in full compliance with domestic and international fair trial standards, including the principle of judicial independence and impartiality and the rights of the defence. We also urge the Turkish government to respect the independence and impartiality of the judiciary by refraining from directly or indirectly influencing the Court’s decision, and to uphold the rights to political representation and democratic participation, which are a pre-condition for the respect of democracy, the rule of law and human rights in Turkey.
– Asociación Americana de Juristas (AAJ)
– Associació Catalana per a la Defensa dels Drets Humans (ACDDH) – Catalonia
– Asociación Libre de Abogadas y Abogados, (ALA), Madrid
– Association for Monitoring Equal Rights
– Association of Lawyers for Freedom (ÖHD)
– Bakers, Food and Allied Workers Union (BFAWU)
– Campaign Against Criminalising Communities (CAMPACC)
– Center of research and elaboration on democracy/Group for international legal intervention (CRED/GIGI)
– Civic Space Studies Association
– Confederation of Lawyers of Asia and the Pacific (COLAP)
– Coordinamento Italiano Sostegno Donne Afghane (CISDA)
– Democratic Lawyers Association of Bangladesh (DLAB)
– Demokratische Juristinnen und Juristen Schweiz (DJS)
– Eskubideak, Basque Country
– European Association of Lawyers for Democracy and World Human Rights (ELDH)
– European Democratic Lawyers (AED)
– General Federation of Trade Unions (UK)
– Haldane Society of Socialist Lawyers
– Human Rights Agenda Association
– Human Rights Association
– Human Rights Foundation of Turkey
– International Bar Association’s Human Rights Institute (IBAHRI)
– Italian Democratic Lawyers / Giuristi Democratici
– International Association of Democratic Lawyers (IADL)
– International Federation for Human Rights (FIDH)
– KulturForum TürkeiDeutschland e.V.
– Legal Team, Italy
– Life-Memory-Freedom Association (Yaşam Bellek Özgürlük)
– MAF-DAD e.V (Association for Democracy and International Law )
– National Lawyers Guild International (USA)
– National Union of Peoples’ Lawyers, Philippines (NUPL)
– People’s Law Office / International
– Progressive Lawyers’ Association (ÇHD)
– Republikanischer Anwältinnen – und Anwälteverein e.V. (RAV), Germany
– Rete Jin Italia (Jin Net)
– Rights Initiative Association
– Rosa Women’s Association
– Social Policy, Gender Identity, and Sexual Orientation Studies Association (SPoD)
– Syndicat des Avocats de France (SAF)
– Syndicat des Avocats pour la Démocratie, Belgium (le SAD)
– The Indian Association of lawyers
– The National Association of Democratic Lawyers, (NADEL), South Africa
– Transport Salaried Staffs Association
– Ukrainian Association of Democratic Lawyers
– Vereinigung Demokratischer Juristinnen und Juristen (VDJ)
– Vereniging Sociale Rechtshulp Nederland
—
İHD Genel Merkezi
Necatibey Caddesi No:82 Kat:6 Daire:11/12 Demirtepe/Ankara
Tel:+90 (312) 230 35 67-68-69
Fax:+90 (312) 230 17 07
E-mail: posta@ihd.org.tr
Web: www.ihd.org.tr