Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi Daimi Komitesi, Türkiye’ye ilişkin İzleme Komitesi’nin raporunu onayladı. AKPM Ankara’ya, “muhalefete baskıya son ver” çağrısında bulundu. Rapora, İmralı’daki tecridin kaldırılması yönünde bir madde de eklendi.
Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKMP) Daimi Komitesi’nin Türkiye’de muhalefete yönelik baskıların ele alındığı raporu onayladı. Rapora sadece Türkiye ve ittifakı Azerbaycan karşı çıktı. Ancak raporun onaylanmasına engel olamadı.
Rapor, İsveçli parlamenter Thomas Hammarberg ve Birleşik Krallık’tan John Howell tarafından hazırlandı. Daimi Komite, Türkiye’de soruşturma ve kovuşturmaların yerel politikacıları, milletvekillerini, muhalefet partilerini ve avukatları hedef aldığını kaydetti.
Parlamenterler, Türk iktidarının gazeteciler, sivil toplum aktivistleri ve diğer gruplar üzerinde sürekli aşırı baskı uygulandığını vurguladı.
Parlamenterler “Ne yazık ki, genel durum 2019’dan bu yana iyileşmedi” dedi. Buna ek olarak, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi’nin Türkiye için izleme prosedürünü yeniden açtığı 2017’de, atıfta bulunulan konuların çoğunun, “2020’de endişe konusu olmaya devam ettiği” ifade edildi.
KARARDA NELER VAR?
Kabul edilen kararda, seçilmiş HDP’li belediye başkanlarının görevden alınması ve yerlerine kayyum atanması örnek gösterilerek, “demokratik ilkeleri ihlal eden bu tür uygulamalara son verilmesi” ve bu tür uygulamalara temel oluşturan yasal mevzuatın gözden geçirilmesi isteniyor. Ayrıca kararda, seçimlerin “sadece özgürce değil, aynı zamanda adilane ve ifade ve medya özgürlüğü için elverişli bir ortamda” gerçekleşmesi gerektiği vurgulanıyor.
Avukatlara yönelik tutuklamaların kınandığı kararda, avukatlık kanununda yapılan son değişikliğin “kaygı verici” olduğu belirtilerek, Venedik Komisyonu’nun hazırladığı uzman görüşündeki tavsiyeler ışığında bu değişikliklerin iptal edilmesi isteniyor.
İfade ve medya özgürlüğü alanlarındaki sorunlara da değinilen kararda, 28 Temmuz 2020 tarihinde kabul edilen yeni sosyal medya yasasının ifade ve medya özgürlüklerine “yeni kısıtlamalar getireceği korkusu” da yine bu kararda ifade ediliyor.
AİHM kararlarının uygulanmasının önemine de değinilen kararda, Osman Kavala ve Selahattin Demirtaş kararları örnek gösteriliyor. AİHM kararı gereği Kavala’nın derhal serbest bırakılması istenirken, hak savunucularına yönelik “yargı tacizine” son verilmesi talep edilerek, son zamanlarda tekrar gündeme gelen idam cezası tartışmalarının Avrupa Konseyi üyeliğiyle bağdaşmadığı mesajı veriliyor.
ATILMASI GEREKEN ADIMLAR SIRALANDI
Daimi Komite, kararında yetkililerin Türkiye’deki demokratik kurumların işleyişi, hukukun üstünlüğü ve insan haklarına saygı olmak üzere üç farklı alanda atmalarını beklediği ayrıntılı bir dizi adım sıraladı.
Parlamenterler, “Güçlü ve gerçek bir siyasi irade olması koşuluyla, Türk halkının ve yetkililerinin demokrasi, insan hakları ve hukukun üstünlüğü alanındaki eksiklikleri ele alma ve telafi etme yeteneklerinden emin olduklarını” belirtti.
İŞGALLER DE RAPOR EDİLECEK
Bununla birlikte Türkiye’nin “gerçekten demokrasiye bağlı olan canlı sivil ve siyasi toplumu” övüldü.
Daimi Komite ayrıca, “askeri operasyonlar” da dahil olmak üzere Türkiye’nin dış eylemleriyle ilgili “ciddi endişelerin” ortaya çıktığını ve bu konuyu gelecekteki raporlara dahil etmeye karar verdiğini kaydetti.
CPT’NİN İMRALI TAVSİYELERİ YERİNE GETİRİLMELİ
Daimi Komite’nin kabul ettiği raporda özellikle İmralı tecridine de yer verildi. Türk heyetinin bu maddeyi çıkarmak için özel çaba sarf ettiği ancak başarılı olmadığı öğrenildi.
AKMP raporda, polis karakolları ve gözaltı merkezlerinde işkence yapıldığına dair inandırıcı iddialardan derinden endişe duyduklarını belirterek “Türk yetkililerin bu iddialara derhal yanıt vermesini” beklediklerini ifade etti.
Raporda, “Meclis (AKPM), İşkenceyi Önleme Komitesi (CPT) tarafından 2017 ve 2019 yıllarında hazırlanan iki raporun Ağustos 2020’de yayınlanmasını memnuniyetle karşılarken, Türk makamlarını herhangi bir ek gecikme olmaksızın CPT’nin2016 raporunu yayınlamasına onay vermesi ve İmralı F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı Cezaevi’nde dış dünya ile tüm bağlantıları kesilen Sayın Abdullah Öcalan’ın ve diğer tutukluların durumuna ilişkin olanlar dahil olmak üzere CPT’nin dile getirdiği tüm tavsiyeler hayata geçirilmeli” denildi.
HDP’YE YÖNELİK SON GÖZALTILAR KINANDI
HDP’li vekiller ve belediye başkanlarına yönelik tutuklamalar ve belediye gasplarına da vurgu yapılan raporda, “Meclis, Kars eş başkanları ve eski milletvekilleri dahil olmak üzere HDP üyelerine karşı son kitlesel tutuklamaları kınar” denildi.