Suriye’deki kimyasal saldırıda, 400’ü çocuk, en az bin kişi hayatını kaybettiği olayda, yapılan araştırmalar kapsamında tanık ifadeleri ve bulgular ile kullanılan sarin gazı emrini Beşar Esad’ın kardeşinin verdiği kanıtlandı.
21 Ağustos 2013 tarihinde Doğu Guta’ya kimyasal başlıklı füzelerle saldırıldı. Sarin sinir gazı, havanın da serin olması nedeniyle, sivillerin bu tür saldırılar esnasında hayatta kalabilmek için sığındıkları binaların daha alt katlarına kadar yayıldığı belirtildi.
Esad’ın Suriye’deki kimyasal saldırılardaki rolü, Almanya’da yapılan suç duyurusunda, tanık ifadeleri ve bulgularla ortaya kondu.
400’Ü ÇOCUK EN AZ BİN KİŞİ BOĞULARAK YAŞAMINI YİTİRDİ
DW ve Spiegel’in hazırladığı raporda pek çok bağımsız kaynağa göre, Guta’daki kimyasal saldırıda, 400’ü çocuk, en az bin kişi hayatını kaybetti. Hayatta kalanlar, saldırıdan Şam hükümetini sorumlu tutuyor.
Uluslararası hukuka göre sivillerin kimyasal silahlarla hedef alınması bir savaş suçu. Ancak faillerin Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde yargılanması için yapılan girişimler, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin daimi üyeleri Rusya ve Çin’in uyguladıkları veto nedeniyle sonuç vermedi.
SUÇU İŞLEYENLER YARGILANMADI
Suriye’deki kimyasal saldırılar dünya genelinde infial yaratmış olsa da bu suçu işleyenler yargılanmadı. Ancak Almanya’da, Doğu Guta saldırısından yedi yıl sonra yapılan bir suç duyurusu, çok önemli bir dönüm noktasının habercisi olabilir.
Çünkü Açık Toplum Adalet İnisyatifi, Suriye Arşivi ve Suriye Medya ve Özgürlükler Merkezi adlı hükümet dışı örgütler, Ekim ayının başında Federal Başsavcılığı’na, 2013 yılında Doğu Guta, 2017 yılında ise Han Şeyhun’a düzenlenen sarin gazı saldırılarının sorumluları hakkında suç duyurusunda bulundu.
Almanya’da, 2002 yılında, savaş suçları ve soykırım gibi uluslararası suçların soruşturulması ve kovuşturulmasını kapsayan evrensel yargı yetkisi ilkesi kabul edildi.
TANIK İFADELERİ VE KANITLAR
Kimyasal saldırılar hakkındaki suç duyurusu çok kapsamlı belgeler ve en az 50 tanığın ifadesine dayanıyor. Bu tanıklar arasında üst düzey askeri yetkililer ile kimyasal silah programının geliştirilmesi ve korunmasından sorumlu olan Suriye Bilimsel Çalışma ve Araştırma Merkezi’nde (SSRC) görevli bilim insanları bulunuyor.
SARİN GAZI KULLANILMASI EMRİNİ ESAD’IN KARDEŞİ VERDİ
Kanıtlar, 2013 yılındaki Guta saldırısında, sarin gazı kullanılması emrini veren kişinin, Suriye’de en güçlü ikinci adam olarak nitelendirilen, aynı zamanda Devlet Başkanı Beşar Esad’ın erkek kardeşi olan Mahir Esad olduğuna işaret ediyor.
Bununla birlikte tanıkların ifadeleri, sarin sinir gazı gibi stratejik mühimmatların ancak Beşar Esad’ın onayı ile kullanılabilmiş olabileceğine dikkat çekiyor. Ve DW’nin de incelediği belgelerde yer verilen bulgular, Beşar Esad’ın, kimyasal saldırının yapılması için erkek kardeşine izin vermiş olduğunu gösteriyor.
ESAD’IN SORUMLULUĞUNDA
Açık Toplum Adalet İnsiyatifi’nin kıdemli avukatı Steve Kostas, Beşar Esad’ın saldırılarla ilgili karar alma sürecine müdahil olduğu yönünde ellerinde kanıt olduğuna dikkat çekerek, “Elimizde onun sarin saldırılarına karıştığına işaret eden bilgiler olduğu kesin” diye konuştu.
Başsavcılığa sunulan belgeler, Beşar Esad’ın kardeşi Mahir Esad’ın kimyasal saldırı emrini operasyonel düzeyde nasıl vermiş olabileceğini gösteriyor. Ayrıca Steve Kostas, SSRC içerisinde, 450 olarak adlandırılan bir elit birimin bulunduğuna dikkat çekerek, “Bu birimin sarin saldırılarının planlaması ve uygulanmasında önemli ölçüde yer aldıklarını gösterdik” dedi.
Zehirli bir sinir ajanı, kimyasal bir silah olan sarin gazının herhangi bir kokusu yok. Bu nedenle varlığı, ancak kurbanlarının solunum yolu kaslarını felce uğratması, boğularak ölümlerine yol açmasıyla birlikte fark ediliyor.