Avrupa Atılım koronavirüs salgını sırasında Avrupa ülkelerinde yaşanan gelişmeleri AvEG-Kon’a bağlı kurumların eş başkanlarına yönelttiği sorularla irdelemek ve ezilenlerin cephesindeki gelişmeleri okuyucularımızla paylaşmak için başlatmış olduğu röportaj dizisi bu hafta ilk bölümüyle gazetemizde. Fransa’daki son durumu ve koronavirüs ile ilgili salgından sonra yaşanabilecek siyasal ve sosyal mücadele hattını ACTIT eş başkanı Nazlı Top ile konuştuk.
Yaşadığınız ülkede Covid-19 salgınına karşı ne gibi önlemler alındı? Emekçilerin, yoksul kesimlerin bunlardan faydalanma düzeyi ne?
Fransa Avrupa’da korona salgının yaygın görüldüğü ve can kaybının yaşandığı önde ülkelerinden biri. 17 Mart günü alınan karantina ve sokağa çıkmama kararı 15 Nisan’a kadar uzatıldı. OHAL uygulamasını ihlal edenler hakkında ağır para cezası ve gerekirse hapis cezası veriliyor. Ekonomik önlemler çerçevesinde işsizlik ve yoksulluk ödeneklerinden yararlananların hak süresi uzatıldı. İşten çıkarılmalar yasaklanmış olsa da yarı zamanlı işsizlik oranında patlama yaşandı. Şirketlere zararlarını karşılamak için devlet güvencesi verildi ve bu süreç içinde işinden olanların maaşının ödeneceği taahhüdünde bulunuldu. Tabi bu gelişmeler ilgili sektörde örgütlü sendikaların girişimleri sonucunda oldu ama yeterli değil. Başka iş kollarında ACTİT üyelerimizin de çalıştığı turizm sektöründeki işçilerin bir haftalık yıllık izinleri kesildi. Bazı sektörlerde firmalar işçinin can güvenliğinin yeterince almadıkları halde çalışanların iş durdurma hakkını tanımadı ve polisi devreye soktu. Örneğin Posta çalışanlarının can güvenliği nedeniyle iş bırakma eylemine polis müdahale etti. Keza ulaşım sektöründe kısmi iş bırakmalar yaşandı.
Şu an salgına yakalanmış kişilerin tedavisi nasıl devam ediyor? Hastanelerde ve karantina koşullarında yaşam nasıl sürüyor? Kadına yönelik şiddette bir artış yaşandı mı?
Yıllardan beri sağlık sektöründe devam eden kesintiler nedeniyle hastanelerin durumu içler acısı. Yeterli personel, materyal ve yatak sayısı yok. Bazı hastalar tedavi amaçlı Almanya’ya sevk edildi. Askeri hastane kuruldu ama var olan salgın karşısında devede kulak misali. Bu nedenle hastalar test dahi yapılmadan eve gönderiliyor. Hastaneler üzerindeki yükü böyle hafifletmeye çalışıyorlar. Korona virüsüne kapılıp bu ağır süreci evde geçirmek zorunda kalan ACTİT üyeleri de oldu.
Türkiyeli ve Kürdistanlı tanıdığımız birçok insanda koronavirüsü görüldü ama tıbbi yardım alamadılar ya da iyileşme süreci boyunca evde kalmaları önerildi. Biz ACTIT olarak üyelerimizle ilişkilerimizi manevi olarak yoğunlaştırıp moral ve motivasyonu canlı tutmaya çalışıyoruz. Sosyal medya üzerinde bazı etkinlik ve faaliyetlerimiz duyurup ortaklaştırmaya, karantina günlerinde birbirimize kitap, film, makale önererek ve söyleşiler yaparak bu süreci verimli kılmaya çalışıyoruz.
Fransa İçişleri Bakanı Christophe Castaner, yaptığı açıklamada, Paris polis teşkilatı verilerine göre, Paris’in Kuzey banliyösü Seine-Saint-Denis’in de dahil olduğu bölgede aile içi şiddetin yüzde 36 oranında arttığını söyledi. Bu şaşırtıcı değil. Zaten kadına yönelik şiddet oranının yüksek olduğu Fransa’da evler kadınlara yönelik şiddetin uygulandığı üsler durumundaydı. Sokağa çıkma yasağı ile birlikte erkek şiddeti de artı. Erkek egemen sistemde şiddet pandemisi korona pandemisi ile birleşince kadın ve çocuklar açısından daha endişe verici bir durum aldı.
Hükümet karantina günlerinde artan erkek şiddetine karşı önlem aldığını duyurmuştu. Büyük alışveriş merkezlerinde “geçici destek noktaları” kurulduğunu ve eczanelerden yardım istenilebileceğini duyurdu ama bu önlemlerin yetersiz olduğunu düşünüyorum.
Kadın örgüt ve kurumları kadına yönelik şiddete karşı dayanışma ağları geliştiriyor ve bu süreçte kadınlar arası dayanışmayı güçlendirmeye çalışıyor.
Devlet kurumlarının yardımı dışında dayanışma ağları var mı? ACTIT olarak bu dayanışma gruplarında yer alıyor musunuz?
Dayanışma ağları bölgelerde ve semtlerde belediye, sendika, örgüt, parti ve kurumlar tarafında organize ediliyor. Kağıtsız ve evsizleri barındırma, yiyecek temin etme, yaşlıların alışverişini yapma, evde eğitim için öğrencilere bilgisayar temin etme gibi çalışmalar yürütülüyor. Bizler de bulunduğumuz bölgelerde bu sürece katılıyoruz. Türkiyeli ve Kürdistanlı kurumlarla bağlantı içindeyiz.
Salgından sonra Fransa’da sizce politik özgürlüklere yönelik baskılar artacak mı?
Fransa devleti uzun süreden beri işçi-emekçi ve ezilenlere karşı zaten baskıcı davranıp, faşist devlet terörünü uyguluyordu. Karantina öncesi sürece kadar devam eden Sarı Yelekliler eylemleri, yeni emeklilik reformuna karşı yapılan grev ve gösterilere karşı acımasızca saldırdı ve birçok kişiye para ve hapis cezası verdi. Fransa’da politik tutsaklar dönemi başlamıştı. Covid-19 pandemisini de hükümet kendi otoriter yönetim biçimini kalıcılaştırmak için kullanacaktır. Çünkü planladığı neoliberal politikalarının devamını sağlamak için buna ihtiyaç duyuyor. Fransız işçi sınıfı ve ezilenlerin çeşitli kesimleri Covid-19 ile birlikte, kapitalist AB devletlerinin halk sağlığı ve yaşam hakkından önce sermayenin bekası için var olduğunu daha net görmüş oldu. Karantina süreci sonlandığında Fransız ezilenleri başta olmak üzere birçok AB ülkesi ezilenleri Akdeniz hattını isyanlarıyla ısıtacaktır. Çünkü dünya işçi sınıfı ve ezilenleri kapitalist barbarlığın son bulması gerektiğine dair hiç bu denli hemfikir olmamıştı. Dolayısıyla isyanlar karşısında faşist devlet terörünün dozunu arttıracaklarını öngörebiliriz. Burada mesele örgütlülüğümüzü güçlü tutarak insanca bir yaşam talebimizi her koşulda haykırmaktır.
Emekçi ve ezilenler cephesi salgın sonrasına nasıl hazırlanıyor?
İşçi ve emekçiler karantina süreci boyunca var olan haklarını korumak için farklı şekillerde mücadeleye devam ediyor. Sendikalar hak ihlalleri karşında hükümet yetkilileri ile görüşmelerini sürdürüyor. CGT pratiğe geçirmede sorun yaşasa da Nisan ayı için bir grev çağrısı yapmayı planlıyor. Kısacası karantina süreci tamamlandıktan sonra işçi ve emekçilerin mücadelesi kaldıkları yerden tekrar devam edecektir. Hatta artacak olan işsizlik oranı ve yaşanacak belirsizliklerle mücadelenin daha da sert olabileceği söyleyebiliriz.
